70 χρόνια από την ίδρυση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου

70 χρόνια από την ίδρυση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου
70 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ίδρυση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου, στις 27/09/1941.
Δυστυχώς, όσο οι γενιές προχωρούν, τόσο λιγότερα γνωρίζουμε για την ιστορία, το παρελθόν και την Αριστερά στην Ελλάδα. Σήμερα, ημέρα μνήμης για το ΕΑΜ, καλό θα ήταν να κοιτάξουμε λίγο πίσω.
Το ΕΑΜ ιδρύθηκε από το Κουμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος, ύστερα από πρόθεση να οργανωθούν οι «δυνάμεις της λαϊκής εξέγερσης για την εθνική και κοινωνική απελευθέρωση της Ελλάδας».


Το ΚΚΕ νωρίτερα είχε καλέσει «τον ελληνικό λαό, όλα τα κόμματα και τις οργανώσεις του σ' ένα εθνικό μέτωπο της απελευθέρωσης».
Αν και στην αρχή, πολλοί πίστεψαν ότι το εγχείρημα δεν θα πετύχει και οι προσπάθειες του κουμουνιστικού κόμματος να συσπειρώσει το ΕΑΜ δεν ήταν και τόσο επιτυχημένες, ωστόσο το καλοκαίρι του 1941 ΚΚΕ, Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας, Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας και Αγροτικό κόμμα Ελλάδος κατάφεραν να συμπλεύσουν ιδεολογικά, αφουγκραζόμενα την ανάγκη αποτίναξης του κατοχικού ζυγού, με αποτέλεσμα την ίδρυση του ΕΑΜ.. στο τέρμα της οδού Ιπποκράτους.
Βασική επιδίωξη του μετώπου υπήρξε η απελευθέρωση από τον ζυγό, παράλληλα με τη διατήρηση απελευθερωτικού, επαναστατικού πνεύματος, με σκοπό να διεκδικηθεί το δικαίωμα των Ελλήνων να αποφασίζουν για το πώς θα διακυβερνάται το έθνος των.
«...Ο αγώνας δεν θα είναι εύκολος, μα το έπαθλό του αξίζει κάθε θυσία. Και το έπαθλο αυτό θα είναι μια Νέα Ελλάδα, ελεύθερη και ανεξάρτητη, κτήμα του λαού της...», υπογράμμιζε το Μανιφέστο του ΕΑΜ. Σύντομα, κάτω από τη σκέπη του μετώπου εντάχθηκαν εκατομμύρια οπαδοί, ενώ σχεδόν όλες οι λοιπές αντιστασιακές οργανώσεις απορροφήθηκαν από την ορμή του.
Το ΕΑΜ κατάφερε να αφυπνίσει τη συνείδηση του Έλληνα μέσα στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε μια Ελλάδα εξαθλιωμένη, που σπάνια γνώρισε την ειρήνη, μετά την κήρυξη του αγώνα για την απελευθέρωση το 1821. Ο πολιτικός, κοινωνικός και ιδεολογικός αγώνας του αποτελεί παρακαταθήκη για την αριστερά στην Ελλάδα.
Ο Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ) είχε αναλάβει την ένοπλη έκφανση του αγώνα. Σπουδαία στρατιωτική προσωπικότητα του ΕΛΑΣ ήταν ο Άρης Βελουχιώτης (1905-1945).
Μετά την αποτίναξη της κατοχής, επόμενη στάση υπήρξε η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (1944). Στόχο της νέας κυβέρνησης αποτέλεσε η αποστράτευση του ΕΛΑΣ (και της ΕΔΕΣ -Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος), με απώτερο σκοπό να διαλύσει το ΕΑΜ.
Άμεσο αποτέλεσμα ήταν το συλλαλητήριο της 3ης Δεκεμβρίου στην πλατεία συντάγματος, με αίτημα την αποχώρηση των Άγγλων «βοηθών-συνεργών» της νέας κυβέρνησης. Η καταστολή και η βίαιη απώθηση των διαδηλωτών, οι νεκροί που άφησε η αστυνομία, προκάλεσαν γενίκευση του ξεσηκωμού, με μάχες. Βρετανικές και ιταλικές δυνάμεις συνέβαλλαν στον αποδεκατισμό του μετώπου, το οποίο αναγκάστηκε να αποχωρήσει από την Αθήνα. Λίγο αργότερα, ο ΕΛΑΣ διαλύθηκε και ξεκίνησαν οι μαζικές εκδιώξεις αριστερών από τη χώρα, ενώ η καχυποψία απέναντι στην αριστερά παραμένει ζωντανή ακόμη και σήμερα.
Το κουμουνιστικό κόμμα αποφάσισε τη διάλυση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου το 1946..
Η ελληνική αριστερά τιμάει το ΕΑΜ τη σημερινή μέρα, ενώ από τα γραφεία Τύπου ΚΚΕ και ΣΥΝ, εκδόθηκαν οι εξής ανακοινώσεις.
ΣΥΝ: Το ΕΑΜ αποτελεί μια από τις πιο λαμπρές σελίδες της ελληνικής και της ευρωπαϊκής ιστορίας και των αγώνων κατά του φασισμού. Η επέτειος των 70 χρόνων από την ίδρυσή του υπενθυμίζει στους νεότερους τις τεράστιες δυνατότητες του λαού να καθορίσει ο ίδιος το μέλλον του, μέσα από την ενωτική και συλλογική δράση.
Το ΕΑΜ οργάνωσε την πάλη του ελληνικού λαού κατά τη διάρκεια της Κατοχής, εμπνέοντας και τις επόμενες γενιές και μπολιάζοντας τη συλλογική μνήμη των κοινωνικών αγώνων με τις αξίες της ελευθερίας, της εθνικής ανεξαρτησίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Το ΕΑΜ αποτέλεσε κορυφαίο παράδειγμα οργάνωσης ενός διαφορετικού προτύπου κοινωνίας, με τους θεσμούς της λαϊκής εξουσίας, από την αυτοδιοίκηση και τη δικαιοσύνη, μέχρι τις πολιτιστικές δράσεις και τα δίκτυα αλληλεγγύης. Κυρίως, όμως, κατέδειξε τη δυναμική των λαϊκών αγώνων να καθορίσουν την έκβαση των εξελίξεων, όταν αυτοί έχουν παλλαϊκό και ενωτικό χαρακτήρα. Την ιστορία τη γράφουν αυτοί ακριβώς οι αγώνες και η αριστερά επιφορτίζεται με το καθήκον της συσπείρωσης και της κοινής ενωτικής δράσης πάνω στα μέτωπα της συγκυρίας.
ΚΚΕ:Στις 27 Σεπτέμβρη 2011 συμπληρώνονται 70 χρόνια από την ίδρυση (1941) του μεγάλου και θρυλικού Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου που συσπείρωσε τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού στον αγώνα κατά της τριπλής κατοχής από τη ναζιστική Γερμανία, τις φασιστικές Ιταλία και Βουλγαρία. Το ΚΚΕ είναι υπερήφανο που υπήρξε η ψυχή, ο καθοδηγητής και ο κύριος αιμοδότης του ΕΑΜ. Αν και βαριά πληγωμένο το ΚΚΕ από τις διώξεις της μεταξικής δικτατορίας, με τον γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής Νίκο Ζαχαριάδη και εκατοντάδες πρωτοπόρα στελέχη του παραδομένα από τις αστικές κυβερνήσεις στις δυνάμεις Κατοχής, βρήκε τη δύναμη να σαλπίσει προσκλητήριο λαϊκής αγωνιστικής ανάτασης και να διαμορφώσει με τη δράση του, τους όρους για να υψωθεί, για να πάρει σάρκα και οστά η λαϊκή αντίσταση.
Η πρωτοβουλία του ΚΚΕ για την οργάνωση της λαϊκής αντίστασης δεν είχε να αντιμετωπίσει μόνο την άγρια τρομοκρατία των δυνάμεων Κατοχής, αλλά και τη θέση και τη δράση των αστικών κομμάτων και της πλουτοκρατίας που καλλιεργούσαν την υποταγή και τη μοιρολατρία. Σε αντίθεση με τις ηγεσίες των αστικών κομμάτων που κινούνταν μεταξύ της ανοιχτής συνεργασίας με τον εχθρό, ή της φυγής σε ασφαλείς και προστατευμένους από τους Βρετανούς τόπους, το ΕΑΜ απέδειξε ότι ο λαός -η εργατική τάξη, η φτωχή αγροτιά και τα λαϊκά στρώματα των πόλεων- όταν είναι οργανωμένος και αποφασισμένος αναδεικνύεται στον μεγάλο πρωταγωνιστή της Ιστορίας.
Στις 16 Φλεβάρη 1942 δημιουργήθηκε το ένοπλο τμήμα του ΕΑΜ, ο θρυλικός ΕΛΑΣ με στρατιωτικό διοικητή το Στέφανο Σαράφη και με καπετάνιο τον Άρη Βελουχιώτη. Στις 23 Φλεβάρη 1943 ιδρύθηκε η ΕΠΟΝ, που οργάνωσε τη συντριπτική πλειοψηφία της νεολαίας. Ταυτόχρονα συγκροτήθηκαν η Εθνική Αλληλεγγύη, η Οργάνωση για την Προστασία του Λαϊκού Αγώνα (ΟΠΛΑ), φρουρός των λαϊκών αγωνιστών από τους κουκουλοφόρους και άλλους συνεργάτες των κατακτητών, το Εθνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Ναυτικό (ΕΛΑΝ) με πάνω από 100 σκάφη και περισσότερους από 1200 μαχητές ναύτες και αξιωματικούς. 
Το ΕΑΜ έσωσε το λαό από την πείνα. Δημιούργησε φύτρα λαϊκής εξουσίας στις απελευθερωμένες περιοχές. Τροφοδότησε τη λαϊκή πολιτιστική δημιουργία. Τον Μάρτη του 1944, δημιούργησε την Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), που ήταν το κεντρικό όργανο διοίκησης των απελευθερωμένων περιοχών. Στις εκλογές σε συνθήκες Κατοχής για την εκλογή του Εθνικού Συμβουλίου ψήφισαν για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία οι γυναίκες και οι νέοι από 18 χρόνων. 
Χάρη στους αγώνες του ΕΑΜ δεν στάλθηκε ούτε ένας εργάτης από την Ελλάδα να δουλέψει στα γερμανικά εργοστάσια, με εξαίρεση όσους είχαν συλλάβει ως ομήρους. Δεν στάλθηκε κανένας Έλληνας να πολεμήσει κατά της Σοβιετικής Ένωσης. 
 Ο ΕΛΑΣ καθήλωσε από 8 έως 12 μεραρχίες του εχθρού προξενώντας τεράστιες απώλειες στα στρατεύματα Κατοχής, που είχαν σε ανθρώπινο δυναμικό πάνω από 30.000 νεκρούς και 6.500 αιχμαλώτους. Μεγάλες καταστροφές προξένησε στις υποδομές και στον εξοπλισμό του αντιπάλου. Το σύνολο του εξοπλισμού του προέρχονταν από όπλα που απέσπασε από τα στρατεύματα Γερμανών και Ιταλών. Την άνοιξη του 1944 είχε ήδη απελευθερώσει τα 2/3 της χώρας. 
Το ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ δεν μπόρεσαν να ολοκληρώσουν τη λαϊκή νίκη ώστε να δικαιωθούν οι μεγάλες θυσίες και προσδοκίες του λαού, καθώς ηττήθηκαν μετά την απελευθέρωση από τις απροκάλυπτες επεμβάσεις του βρετανικού και αργότερα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, στο πλευρό της αστικής τάξης της Ελλάδας. Ο ηρωικός αγώνας του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ του λαού της Αθήνας και του Πειραιά το Δεκέμβρη του 1944 και η εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας το 1946 - 1949 αποτελούν κορυφαίες στιγμές της ταξικής πάλης στη χώρα μας που σφράγισε την ελληνική ιστορία στον 20ο αιώνα. 
Το ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ αποτελούν τα μεγαλύτερα και λαμπρότερα κατορθώματα του λαϊκού - εργατικού κινήματος και παρακαταθήκη του αγώνα του ΔΣΕ. Αποτέλεσαν και αποτελούν ορόσημο και απόδειξη ότι τη μεγάλη επαναστατική και πρωτοπόρα δύναμη του καιρού μας αποτελεί η εργατική τάξη και το επαναστατικό κόμμα της. Ο ανυπέρβλητος μαζικός λαϊκός ηρωισμός, η τεράστια προσφορά στις μετέπειτα κατακτήσεις, όπως και τα λάθη που δυσκόλεψαν αυτόν τον ηρωικό λαϊκό αγώνα να φτάσει στην τελική νίκη με την κατάκτηση της εργατικής - λαϊκής εξουσίας, αποτελούν σήμερα πηγή έμπνευσης, διδαχής και συμπερασμάτων. 
Το ΚΚΕ έχοντας βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα από τις εποποιίες και τα λάθη του λαϊκού και εργατικού κινήματος, από τις πρωτόγνωρες κατακτήσεις του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε αλλά και τα λάθη που οδήγησαν στην ανατροπή του, σαλπίζει σήμερα το δρόμο της λαϊκής κοινωνικής συμμαχίας και αντεπίθεσης για τη λαϊκή εξουσία και την αποδέσμευση από την ΕΕ και τους άλλους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά και νικηφόρα την άγρια ολομέτωπη επίθεση που δέχεται, από τα κόμματα και τις δυνάμεις του συστήματος για να σωθεί από την καπιταλιστική βαρβαρότητα της κρίσης, της φτώχειας και των πολέμων.
Οι θυσίες του λαού στον αγώνα κατά των μονοπωλίων, του καπιταλισμού, για μια νέα οργάνωση της κοινωνίας, το σοσιαλισμό, μπορούν να διασφαλίσουν ότι ο λαός μας θα ζήσει καλύτερα, με σύγχρονα δικαιώματα. Ο λαός μπορεί οργανωμένος, συνειδητοποιημένος για τη δική του εξουσία, να νικήσει. 

επιμέλεια: Μίνα